طراحی بافت پارچه دیواری برای پارچه کوبی دیوار(دیوارکوب پارچه ای) و لمسه کاری
اصطلاحات بافندگی- پیش از آنکه به نقشه برداری از بافتهای گوناگون بپردازیم و قسمتهای مختلف آنرا شرح دهیم لازمست که نخست با اصطلاحات بافندگی آشنا شویم .آشنایی با طراحی بافت پارچه،برای انتخاب پارچه مناسب برای اجرای پارچه به روی دیوار به صورت دیوارکوب پارچه ای ،دیوارپوش پارچه ای،لمسه کوبی یا لمسه کاری روی دیوار و پارچه کوبی دیوار،تعیین کننده و مفید ارزیابی می شود.
تار و پود- معمولاً هنگام خرید پارچه برای لباس، پرده، رومیزی و غیره نخست طول و عرض پارچه را در نظر میگیریم و آنگاه میگوئیم از این پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای که ۱۳۰ سانتی متر پهنا دارد 5 متر برای پرده یا از آن پارچه که 140 سانتیمتر عرض آنست ۳ متر برای لباس کافی است. پس باید دانست که تاروپود هر پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای یا هر قماش بافته شدهای همان رشتهها و الیافی است که طول و عرض یا درازا و پهنای پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای را تشکیل میدهند یعنی «پود پارچه» در ۱۳۰ سانتی متر یا ۱4۰ سانتی متر عرض و «تار» آن در ۵ متر یا ۳ متر طول قرار گرفته است بنابراین در اصطلاح بافندگی رشته نخهائی که طول پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای را تشکیل میدهد «تار» و نخهائی را که در عرض پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای قرار گرفته و به تار میپیوندد «پود» مینامند و برای بافتن هر پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای یا قماشی باید رشتههای «تاروپود» که در ماشینهای بافندگی هر کدام محل خاص و هر محل اصطلاح مخصوص دارد در جای خود قرار گرفته تا امر بافندگی صورت گیرد .
اينك بطور خلاصه محل تاروپود را در ماشین بافندگی و نامها و اصطلاحهائی را که در این مورد بکار میرود شرح میدهیم :
اسنو- این نام را باید همیشه بیاد داشت زیرا تمام تارهائی که باید روی ماشین بافندگی قرار گیرد تا پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای بافته شود روی این اسنو بترتیب خاصی که بعداً شرح خواهیم داد پیچیده میشود .
/ میلههای تقسیم کننده- عموماً در موقعی که اسنو را آماده میسازند تارها را به دو دسته مساوی یعنی دستههای فرد و دسته های زوج تقسیم میکنند و این دو دسته را ماشین بافندگی از روی دو میله که به میله قسمت کننده موسوم است میگذرانند. تا در موقع بافت تارهای هر دسته در جای خود قرار گیرد ولی در ماشین اتوماتيك این دو میله قسمت کننده دستگاهی بنام دستگاه «توقف تار» قرار دارد.
میلمیلك - این اسم نیز مخصوص یکی از وسائل بافندگی است که تارها و باید از سوراخ آن عبور کنند .
ورد - چهارچوبه ایست که میلمیلكها در آن قرار دارند و آنها را بالا و پائین میبرد
شانه- تارها پس از آنکه از سوراخ ميلميلك ها عبور کردند پرحسب پهنائی که قبلاً برای بافتن تعيين شده از شانه میگذرند ، آنگاه تارها را در جلوی ماشین بافندگی به پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای که قبلاً تهیه کرده و در روی استوانههای پارچه پیچیدهاند گره میزنند .
ماکو - نخ پود را که به ماسورۀ مخصوصی پیچیده شده در ماکو میگذارند و ماكو با رفتن و بازگشتن بر روی پیشانی دفتین ماشین بافندگی رشتههای پودرا به رشتههای تار میپیوندد و بدینطریق پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای بافته میشود .
با این مقدمه دانستیم که تار و پود دو رکن اساسی در بافت هر نوع پارچه بشمار میرود و ممکن است رشتههای تار و پود باختلاف نوع قماش از الیاف طبیعی یا حیوانی یا مصنوعی تشکیل شده باشد .
قبل از آنکه بشرح قسمتهای نقشه برداری بپردازیم و بیان اصطلاحات آنرا شروع کنیم لازم است که توجه خوانندگان را بچند نكته معطوف داریم – الياف رشتههای تاروپود که برای بافتن پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای بقسمت بافندگی تحویل میگردد باید از لحاظ چگونگی تاب، کشش، استقامت و دیگر خصوصیات با دستگاههای مختلفی که مخصوص این قبیل آزمایشها است مورد سنجش و امتحان قرار گیرد. قسمتی از نخها جهت پود با ماسورههای مخصوص بکارگاه بافندگی و قسمت دیگر روی ماشین قرقره پیچی با تشکیل قرقرههای بزرگ بقسمت تهیه اسنو فرستاده میشود.
اسنو را میتوانیم بدوطريق آماده کنیم :
اول- اسنوئی که بوسیله چرخ نورد آماده میشود .
دوم - اسنوئی که بوسیله ماشین آهار آماده میگردد
اسنوئی که باچرخ نورد تهیه میشود
این ماشین از قسمتهای مختلفی تشکیل شده که عبارتند از :
۱- چرخ نورد: نورد چرخ بزرگی است که محیط آن معمولاً 5 متر و طول آن تقریباً ۲ متر میباشد و بطور افقی قرار گرفته است .
۲-شانه میزان کننده : شانه کوچکی که آنرا شانه میزان کننده گویند بوسیله پیچی که بپائین آن وصل است و به محوری که جلوی چرخ قرار گرفته متصل میباشد و میتوان محل آن را بطور دلخواه تغيير داد .
3- شانه تقسیم کننده : این شانه که مجموعاً تعداد دندانههای آن 400 و طول هر دندانه ۱4 سانتیمتر است و در هر سانتیمتر شانه ۱۰ دندانه وجود دارد . این شانه طوری ساخته شده که بالا و پائین هر دندانه يك در میان یا چند در میان لحیم شدهاند و بر روی پایهای وصل بوده بوسیله پیچ خروسکی محکم میشود .
این شانه را بطور دلخواه میتوان بالا و پائین برد و بوسیله پیچ محکم کرد.
۴- دستگاه قرقره : این قسمت عبارتست از دستگاهی بنام قفسه قرقره که در روی آن میتوان از 4۰۰ تا ۸۰۰ قرقره قرارداد . این برای آگاهی از طرز کار این ماشین توجه شما را بمثال ذیل جلب میکنیم :
مثال - میخواهیم تار پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای را که تعداد تارهای آن ۱۰ دسته 400 تاری و عرض آن ۱۰۰ سانتیمتر و طولش ۱۰۰۰ متر است تهیه کنیم .
حل - درروی دستگاه قرقره 4۰۰ قرقره گذاشته سر هر تارا از سوراخ چینی مشخص که روی صفحه کوچکی در نزدیکی شانه قسمت کننده قراردادهاند عبور میدهیم و بترتیب ازهر دندانه شانه قسمت كننده يك تار میگذرانیم چون تعداد تارها ۱۰ دسته است پس باید در این پارچه (4۰۰۰) 4۰۰×۱۰ تار وجود داشته باشد زیرا بهر ترتیبی که تار از شانه میزان کننده بگذرد بهمان شکل در روی چرخ نورد پیچیده شده و در پارچه قرار میگیرد، اگرشانه میزان کننده در هر سانتیمتر ۱۰ دندانه داشته باشد با محاسبه اینکه
آهار دادن
منظور از آهار دادن استقامتی است که بنخ های یکلا و نازك داده میشود تا در موقع چله کشی و بافندگی تولید اشکال نکند. بدین جهت نخهای تاررا قبل از چله کشی آهار میدهند تا محکم و با استقامت شود بآسانی از سوراخهای میلمیلك رد شده و روی ماشین بافندگی نیز استقامت زیادی داشته باشد. برای آهارزدن نخ از ماشین آهار که از جای اسنوها- ظرف آهار- غلطكها- قفسه خشک کن و میلههای جدا کننده و محل اسنو تشکیل یافته است استفاده میکنند .
آهاری که بکار میبرند عبارت از نشاسته ایست که از مواد مختلف مانند گندم، سیب زمینی ،ذرت و سایر مواد نشاسته دار بدست میآید و نشاسته اولین ماده ضروري آهار را تشکیل میدهد . مواد دیگری نیز بمحلول آهار بمنظورهای مختلف اضافه میکنند مثلاً گلیسرین را بمنظور گرفتن رطوبت نخ به نشاسته میافزاید و یا آنکه مواد دیگری را بمنظور ضد آب یا ضد آتش پارچه دیواری یا کاغذ دیواری پارچه ای بکار میبرند و نیز غالباً كتيرا هم با نشاسته بکار میرود تا عمل آهار گرفتن بهتر انجام شود .
معمولاً غلظت آهاری که بکار میرود متغیر و به نسبت ۸ در صد تا ۱۲ در صد است .
برای ساختن و آماده کردن آهار بطریق ذیل عمل میکنند :
دوظرف به گنجایش ۱۲۰ تا ۱۵۰ گالن که بوسیله لولهای بیکدیگر مرتبط و با « بهم زن» الکتریکی مجهزند در یکی از آنها نشاسته محلول در آب سرد آماده است ودر ظرف دیگر محلول نشاسته در حال حرارت دیدن و پختن میباشد .
نخست در یکی از ظرفها مقداری آب سرد مثلاً (۸۰ تا ۱۰۰ گالن) - به تناسب غلظت آهار میریزند و بعد مقدار معين در حدود 6۰ تا ۷۰ کیلو گرم نشاسته را که خوب نرم شده است در آب ریخته و در حالت سردی آنرا خوب بهم میزنند (البته بویسله بهم زن الکتریکی که با الکتروموتور میچرخد) پس از آنکه نشاسته و آب کاملاً مخلوط شدند شیر بخار آب را که مخصوص حرارت دادن است باز کرده بقدری محلول نشاسته را حرارت میدهند که بجوشد و بپزد و این عمل (جوشیدن محلول) هر قدر بیشتر ادامه یابد (مثلاً ۲ تا ۳ ساعت) بهتر است، سپس آنرا بهم میزنند و بعد میگذارند که ۲۶ ساعت بماند زیرا در این صورت ماده آهار بهتری فراهم خواهد شد ولی در بعضی کارخانهها پس از چند ساعتی آن مصرف میکنند .
آهار آماده شده در ظرف را برای مصرف بوسیله پمپی از داخل آن ظرف کشیده به ظرف دیگری که بمنظور رساندن آهار به ماشین میباشد و در محل مرتفعی قرار گرفته منتقل میکنند و گاه این عمل را کارگران با دست انجام میدهند . معمولاً موقعیکه ظرف اولی آهار را حرارت میدهند در ظرف دوم نیز آهار تازهای که آماده حرارت دادن باشد میسازند . درجه حرارت آهار درضمن عمل و هنگام عبور دادن نخ از آن نباید از ۸۰ درجه سانتیگراد پائین تر آید و برای حصول باین منظور معمولاً از لولهها بخار داغ که از داخل ظرف آهار ماشین میگذرد استفاده میکنند و موقع لزوم با دادن بخار درجه حرارت را ثابت نگه میدارند .